اگر مراکز مسئول و علاقمندان درک درست از مسائل سیاسی - اجتماعی و تاریخی خطه ایران در دو قرن اخیر با تدارک کرسی های لازم و به خدمت خواندن اعضای ناوابسته ای که دوران دل خوشی های کودکانه به قصه های مادر بزرگانه تاریخ نویسان دربارهای کنیسه و کنیسه را پشت سر گذارده و قادرند از دریچه تازه گشوده بنیان اندیشی به اسناد و مدارک محکمی نظر اندازند که بیننده و خواننده و شنونده را حتی در صورت مقاومت های لجوجانه، در القاء موضوعات و مواضع گوناگون سیاسی و فرهنگی و معتقدات ایینی موجد و موجب اختلافات بی اساس کنونی، دچار تزلزل می کند، قادر شوند فقط در وجود این همه اثر انگشت و اعلام حضور ارامنه و یهودیان در بناهای مذهبی و بقاع و حتی بقایای خانه های اشرافی و لوازم مصرفی باقی مانده و موجود و متعلق به قرن اخیر، در مراتب و مقامات متنوع، باریک شوند و ضمن دریافت پیام، از این نشانه گذاری های زیرکانه اما کاملا واضح، برداشت تاریخی و حادثی کنند و برای ان ها سببی بیابند. علامات و نشانه هایی که تقریبا هیچ بنا و معماری محل رجوع کنونی از آن خالی نیست و از ان که این گونه نقوش در سطح ارجح و عام در کاشی کاری ها منعکس است که غالبا و بل کاملا در سده اخیر تزیین شده است، ان گاه با وضوح نمام اعلام می شود که این اثار انگشت اگر درست جست و جو کنیم تا هم امروز در شئونات گوناگون حوادث و هستی ملی و قومی ما قابل دیدار است.

به نقش واضح این صلیب ارامنه توجه کنید که از تهران تا کرمان و از خراسان تا یزد و شیراز، در قزیب تمام ابنیه مذهبی و ارایه های امام زاده ها و مساجد بزرگ و حتی در زینت های منازل اشراف و در نقوش لوازم مصرفی خانه های اربابی از پارچه تا گلدان و اینه و به خصوص در شبستان داخلی مسجد شیخ لطف الله اصفهان قابل دیدار است و از آن که غالب بل تمامی این گونه تزیینات برآمده و باز ساخت هایی از قرن اخیرند، می توان برذاشت که انگشت این آنوسیان، هنوز هم در همه جا مشول و به کارند.