خداوند در قرآن موسی را به رسالت ستيزه با سه نام مشخص برمی انگيزاند: فرعون، قارون و هامان. به گمان من اين نام های قرآنی سمبل اند و به صورت اشاره به سه گروه اجتماعی درآمده اند که هر يک با ابزارهای خود، برابر عدل و انصاف و مسالمت می ايستند: فرعون به عنوان نماينده ی طغيان سياسی -  نظامی، قارون گنج پرداز، به مثابه‌ی نماينده ی طغيان اقتصادی و هامان به صورت سمبل طغيان فرهنگی. زيرا هامان از فرعون دستور می گيرد تا برجی بلند بسازد و به صورت عينی خالی بودن آسمان را از حضور خداوند اثبات کند.

بی شک اين اسامی در شمار نام های قبطی و مصری، چون رامسس و حفرع و اوزيريس نيستند و به احتمال قوی بازگردان معانی اسامی کهن مصری، به لغت سامی، برای سهولت اشاره و اشتهارشان در ميان مردم سامی نژاد بين النهرين است که منطبق کردن کنونی اين اسامی با شخصيت های واقعی تاريخ مصر، کار کمرشکن اما بسيار پرحاصلی است.

احتمالا يهوديان خود در بازگرداندن اين اسامی از مصری به سامی سهمی ادا کرده باشند زيرا که هامان و فرعون لغت عبری است، چنان که حاجر و هابيل نيز عبری اند.  با اين احتمالات و از آن که هامان نام يک عنصر ضد يهود است، ممکن است يهوديان همان نام و يا لقب يکی از دشمنان قديم خود را، برای شناسا کردن جايگاه او، بر کارگزار ضد يهود دربار داريوش نيز گذارده باشند. ضمن اين که نام های مشابه تاريخی، دليل اشاره به شخصيت واحدی نيست. چنان که نمونه های بسيار در دست است و از جمله ۳ نام واحد داريوش برای ۳ شخصيت مختلف هخامنشی. 

+ نوشته شده در يكشنبه، 31 خرداد 1383 ساعت 18:39 توسط ناصر پورپيرار